درک حقوق طبع ونشر (کاپی رایت)‏

احمدالدین پنجشیری دانشجوی سمستر دوم سال اول دانشکده ژورنالیزم است. گفتمان های متعدد جوانان دانشجو را راه اندازی مینماید و با انتخاب موضوعات داغ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مبتکر تحریر گفتمان های دانشجویان و پخش آن میان علاقمندان است. دستنامه تازه را تحت عنوان دانشجویان چی می اندیشند به رشته تحریر در آورده است که عنقریب به نشر و در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت. مطالب ترجمه شده توسط ایشان در مطبوعات چاپی اقبال نشر را دریافت نموده اند. جوان خوش قلب، مهربان و حلیم است به شهدای دو دوره مقاومت کشور عشق میورزد و دوست دارد تا از بازماندگان ایشان دیدار و دلپرسی نماید.به اشعار حضرت ابوالمعالی بیدل رح علاقه فراوان دارد و دانشجویان از فیض تفاسیر بعضی از ابیات اشعار این سخنور دری از او مستفید میگردند.ایشان ضمن هدیه به بازدیدکننده گان این وبلاگ رساله را تحت عنوان درک حقوق طبع و نشر (کاپی رایت) برگردان نموده و طور همکاری برای نشر در این وبلاگ آنرا با ما در میان گذاشته اند ما از همکاری ایشان سپاس نموده و در انتظار دریافت مطالب دیگر ایشان در آینده میباشیم

مقدمه

این دفترچه موضوع حق طبع و نشر (کاپی رایت) و حقوق مربوط به آنرا برای افراد غیر مسلکی و تازه وارد معرفی مینماید. این دفترچه پایه های اساسی قانون و روش حق طبع و نشر را از نظر غیر مسلکی تشریح مینماید. در این دفترچه انواع مختلف حقوق، حق طبع و نشر، حقوق مربوط به آن و همچنان محدودیت های موجود بالای قوانین مذکور توضیح میگردد. و بطور خلاصه پیرامون انتقال حق طبع و نشر و چگونگی انفاذ آن بحث میگردد.

راهنمایی های مفصل اداری یا حقوقی در رابطه به اینکه، بطور مثال، چگونه میتوان به تخلفات حق طبع و نشر رسیده گی نمود در این دفترچه گنجانیده نشده است. اما معلومات مذکور را میتوان از دفاتر ملی حق مالکیت و حق طبع ونشر دریافت نمایید. در بخش معلومات بیشتر این دفترچه فهرست بعضی ویب سایت ها و نشریه های مفید را برای آنعده خواننده گانی که خواستار کسب معلومات بیشتر میباشند، فراهم مینماید.

یک دفترچه دیگر سازمان حق مالکیت معنوی معلومات مساوی را در رابطه به حق علایم تجارتی بشمول حق اختراع، دیزاین های تجارتی و صنعتی، علایم تجارتی و قرینه های جغرافیایی فراهم مینماید.

حق مالکیت معنوی

قانون طبع و نشر ( کاپی رایت) بخشی از قانون وسیعی را تشکیل میدهد که بنام حق مالکیت معنوی یاد میشود. واژه حق مالکیت معنوی بیشتر برای اثرهای خطاب میگردد که به اثر تفکر و بکار انداختن عقل خود انسان آنرا بدست می آورند. حق مالکیت معنوی منافع آفریننده گان اثر های مختلف را از طریق تامین حقوق بالای اثر های شان حفاظت مینماید:

· کارهای ادبی، هنری و علمی؛
· نمایشات هنرمندان، نشان ها ونشریه ها؛
· تمام انواع اختراعات که توسط تلاش بشری صورت می گیرد؛
· کشفیات ساینسی،
· دیزاین های صنعتی و تجاری؛
· علایم تجارتی، مارک های خدماتی و نام ها و موقف های تجارتی؛
· حراست در مقابل رقابت غیر منصفانه؛ و
· " تمام آن حقوقی که در نتیجه فعالیت های فکری در عرصه صنعت، ساینس، ادب و یا عرصه های هنری"
حق مالکیت ارتباط می گیرد به اقلام مربوطه به معلوماتی که در عین حال میتوانیم یکتعداد محدود از کاپی های معلومات و دانش مورد نظر را در مناطق مختلف جهان به شکل اشیای لمس پذیرپخش کنیم. البته مالکیت در خود کاغذ ها وجود ندارد بلکه در دانش و معلوماتی که در آن منعکس گردیده، نهفته است. حق مالکیت معنونی نیز بوسیله یک تعداد محدودیت ها مشخص شده است، مانند، معیاد محدود حق طبع ونشر و حق امتیاز.

اهمیت حراست حق مالکیت معنوی برای اولین بار در کنوانسیون پاریس بمنظور حفاظت حق مالکیت تجاری در سال 1883 و کنوانسیون "بیرنی" برای حفاظت کار های ادبی و هنری که در سال 1889 دایر گردید، به رسمیت شناخته شد. هر دو معاهدات تحت نظر سازمان جهانی حق مالکیت دایرگردید.

عموماً کشور ها به اساس دو دلیل قانونی برای حفاظت حق مالکیت دارند. یکی آن در رابطه به حقوق اخلاقی و اقتصادی آفریننده گان اثر ها و حق مردم برای دسترسی به آن بحث می کند. دوم آن بمنظور ترویج خلاقیت، پخش و بکارگیری نتایج آن و به هدف تشویق تجارت منصفانه که در انکشاف اجتماعی واقتصادی کشور کمک خواهد نمود.


دوشعبه حق مالکیت معنوی: حق مالکیت تجاری و حق طبع و نشر

مالکیت معنوی معمولاً به دو دسته تقسیم میگردد: مالکیت تجاری و صنعتی که بیشتر در رابطه به حفاظت اختراعات صحبت می کند. دوم عبارت از حق طبع و نشر است که در رابطه به حفاظت کار های ادبی و هنری صحبت می کند.

مالکیت/ دارائی صنعتی: مالکیت صنعتی یا تجاری اشکال و انواع مختلف دارد. این دارایی ها شامل حفاظت امتیاز اختراعات، دیزاین های صنعتی که نشاندهنده محصولات صنعتی میباشد. مالکیت معنوی شامل علایم تجاری، مارک های خدماتی، طرح بندی ها، نام های تجارتی، نقش ها، قرینه های جغرافیایی و همچنان حفاظت از رقابت غیر منصفانه میباشد.

حق طبع و نشر ( کاپی رایت): ارتباط می گیرد به کارهای هنری، مانند کتب، موسیقی، نقاشی ها، مجسمه ها، فیلم ها و کار های تکنالوژیکی چون برنامه های کمپیوتر و دیتابیس های الکترونیک میباشد. در اکثر زبان های اروپایی غیر انگلیسی، حق طبع و نشر (کاپی رایت) را بنام حق مولف میخوانند. در رابطه به کار ها و اثر های ادبی و هنری حق طبع و نشر تنها اجازه شخص خود مولف میباشد.حق صریح ارتباط طبع و نشر در رابطه به اثرا ها و کارهای هنری و ادبی خاصتاً مربوط به مولف میباشد. بدین ترتیب روی یک حقیقی تاکید مینماید که در اکثر قوانین آمده است که مولف یک سلسله حقوق معین در رابطه به اثر ها و کار های خود دارد که تنها خود وی میتواند از آن استفاده نماید ( مانند: حق جلوگیری تکثیر). سایر حقوق ( چون حق کاپی نمودن) را دیگران نیز میتوانند داشته باشند، بطور مثال: یک ناشر میتواند بعد از کسب اجازۀ مولف به طبع و نشر اثر ها و کار های هنری و ادبی وی بپردازد.

در حالیکه انواع و اشکال دیگر دارایی های معنوی نیز وجود دارد، اما در حال حاضر کافی است تا تنها فرق میان حق دارایی های تجارتی و صنعتی (علایم تجاری)، حق طبع و نشر ( کاپی رایت) و تفاوت های اساسی میان اختراعات و کارهای هنری و ادبی را مورد بحث قرار دهیم.

اگر بیرون از موضوع قانون صحبت کنیم اختراعات را میتوان بعنوان راه حل های جدید برای مشکلات تخنیکی تعریف کرد. این راه حل های جدید عبارت از مفکوره های بوده که قابل حفاظت میباشد که مطابق قانون حق امتیاز اختراعات لازم نیست که یک اختراع به گونه فزیکی درج گردد. اختراعات در مقابل استفاده های بدون مجوز محافظت میگردد. حتی اگر یک فردی عین اختراع را بعد از مدتی به شکل مستقلانه و بدون کاپی کردن و یا اطلاع داشتن اختراع اولی انجام داده باشد باید قبل از بهره برداری از مخترع اولی اجازه بگیرد.

برعکس، حفاظت اختراعات، قانون حق طبع ونشر تنها شکل اظهار مفکوره ها را حفاظت می کند نه خود مفکوره ها و نظریات درج شده در آنرا. خلاقیتی که توسط قانون حق طبع و نشر حفاظت میگردد عبارت از خلاقیت انتخاب و ترتیب کلمات، نوت های موسیقی، رنگ ها و اشکل آن میباشد. بنابراین قانون حق طبع و نشر حقوق مالک را در مقابل کاپی یا انواع دیگر استعمال غیر مجاز که در آن کاراصلی مولف استفاده شده باشد را حفاظ مینماید.

بادر نظرداشت تفاوت های اساسی که میان این اختراعات و کار های ادبی هنری موجود است به همین گونه اقدامات حقوقی که مبنی برحفاظت این اثر ها فراهم میگردد نیز متفاوت میباشد. از آنجاییکه حفاظت و حراست اختراعات حق انحصار را برای بهره برداری یک نظریه یا مفکوره فراهم میدارد، اما این نوع حفاظت و حراست از نظر معیادی کوتاه مدت میباشد- معمولاً تقریباً 20 سال در برمیگیرد. زمانیکه یک اختراع مورد حمایت قانون قرار میگیرد باید برای تمام مردم عامه از طریق نشر یک اطلاعیه رسمی اطلاع داده شود که فللان اختراع برای مدت زمان معین مربوط به فلان مخترع میباشد. به عبارت دیگر اختراع مذکور در یک جریده رسمی رسماً برای مردم معرفی گردد.

از آنحاییکه حمایت قانونی از کارهای هنری و ادبی تحت قانون حق طبع ونشر صورت می گیرد و تنها استفاده بدون مجوز نظریات و مفکوره های مولف را جلوگیری مینماید، معیاد حفاظت حق مولف تحت این قانون در زمینه حفاظت مفکوره ها و بدون اینکه به منافع عامه کدام صدمه برسد میتواند دیرتر آز آنچه که برای حفاظت احتراعات صورت می گیرد باشد. همچنان در بعضی کشور های دیگر قوانین میتواند شکل توضیحی را داشته باشد، یعنی ممکن در قانون آمده باشد که مولف اصلی یک اثر حق دارد تا جلو کاپی و استفاده اثر اش را توسط افراد دیگر بگیرد. بنابراین یک اثر و یا یک خلاقیت یک فرد به محض اینکه پا به عرصه وجود میگذارد ملکیت وی خوانده میشود و نیازی برای ثبت و راجستر در مراجع مربوطه نیز ندارد.

کار ها و اثرهای که تحت قانون حق طبع و نشر حفاظت میگردد

برای حراست حق طبع ونشر، واژه " کارهای ادبی وهنری" بدین معنا استفاده میگردد که هر تالیف و تصنیف اصلی، صرفنظر از شایستگی ادبی یا هنری آن "ادبی و هنری" نامیده میشود. یک نظر دیگر وجود دارد که درآن گفته میشود که لازم نیست که یک اثر قطعاً اصیل باشد بلکه لازم است تا مفکوره ها و نظریاتی که در آن توسط مولف ابراز میگردد باید اصلی و مربوط به شخص خود مولف باشد. "کنوانسیون برنی" برای حراست اثر های ادبی و هنری در "ماده "12 خود تصریح میدارد: " ابراز اثر های ادبی و هنری باید شامل تولید هر نوع کار های ادبی، علمی و حوزه های هنری باشد، صرفنظر از سبک و شکل بیان آن". علاوتاً کنونسیون مذکور فهرست بعضی از اثر ها و کار های مذکور را ذیلاً ارائه نموده است:

· کتب، رساله های چاپی و سایر نوشتجات؛
· لکچر ها، خطابه ها، موعظه ها؛
· کار های دراماتیک، کار های موسیقی؛
· گرافیک ها و کارهای که در نمایش های اشاره و حرکت بکا میروند؛
· کمپوس های موسیقی با الفاظ و یا بدون الفاظ
· کار های سینماتوگرافی که در یک پروسه انالوگ بمنظور فعالیت های سنماتوگرافی جمع بندی شده باشد؛
· رسامی ها، نقاشی ها، طرح های مهندسی، مجسمه ها کندن کاری و حکاکی های روی سنگ؛
· عکاسی های در یک پروسه تلفیق شده به نمایش گذاشته شده باشد؛
· کارهای دستی، مثال ها، تصویر ها، نقشه ها، پلان ها، سکیچ ها و کار های سه بعدی مربوط به جغرافیه، توپوگرافی، مهندسی و یا ساینس؛
· "ترجمه ها، اقتباسات، تنظیم موسیقی و سایر دگرگونی های ادبی یا هنری که باید به عنوان کار های اصیل بدون کدام زیان به حق طبع و نشر کار اثر های اصیلی باید حمایت و حفاظت گردند."
· "جمع آوری کار های ادبی و هنری چون دایره المعارف ها و گلچین ادبی که به دلیل انتخاب، جمع آوری و ترتیب محتویات آن، دارایی معنوی خوانده میشود و بنابران بدون صدمه زدن به حق کاپی رایت هر نوع اشکال این نوع مجموع ها مطابق قانون حق طبع نشر قابل حراست میباشد.


در کشور های عضو "برنی" و یکتعداد کشور های دیگر مطابق قوانین طبع و نشر برای اسناد و اثر های هنری و ادبی فوق الذکر حراست و حافظت قانون تامین میگردد. اگرچه فهرسی که در فوق ارائه گردیده شامل تمام جزئیات نمی باشد. قوانین طبع ونشر همچنان سایر طرز ها و یا انواع اثر های ادبی، علمی و هنری را حفاظت میکند که در لست فوق الذر گنجانیده نشده است.

برنامه های کمپیوتر: برنامه های کمپیوتر یک مثال خیلی خوبی میباشد که در فهرست کنوانسیون برنی گنجانیده نشده است. اما چیزی که بدون تردید شامل این اثر ها و کار های قابل حفاظت میباشد عبارت از اثر های ادبی، علمی و هنری میباشد که در ماده 2این کنوانسیون صراحت دارد. در حقیقت، برنامه های کمپیوتر تحت قانون طبع و نشر یکتعداد کشور ها و همچنان تحت قانون طبع و نشر سازمان جهانی حق مالکیت میباشد (مطابق معاهده 1996).

یک برنامه کمپیوتر عبارت از یک سلسله راهنمایی های معین میباشد که کار کمپیوتررا کنترول مینماید تا کمپیوتر بتوانند وظیفه خود را انجام دهد، مانند نگهداری و بازیابی معلومات از کمپیوتر. این برنامه ها توسط یک یا چندین مولف تولید میگردد، اما در زمانیکه این برنامه تکمیل میگردد تنها یک کمپیوتر میتواند مسقیماً این برنامه ها را بداند نه انسان ها.

تولیدات سمی و بصری یک مثال دیگری از کار های است که شامل لست کنوانسیون برنی نبوده، اما شامل کارهای ادبی، علمی و هنری میباشد. درحالیکه هیچ کدام تعریف حقوقی قابل قبول تا کنون ارائه نگردیده است، اما یک اجماع وجود دارد که ترکیبی از صدا، متن، تصاویری که به شکل دجیتال باشند، که توسط یک پروگرام کمپیوتر قابل دسترس میباشد، در برگیرنده ارائه کار و اثر های اصلی مولف بوده و همین دلایل میتواند برای حراست این نوع تولیدات تحت قانون حق طبع و نشر کافی باشد.


حقوقی که حراست میگردد

اصل حق مالکیت طوری است که مالک آن میتواند از آن به گونه که میخواهد استفاده نماید و هیچ کس دیگر نمیتواند بدون اجازه صاحب آن از آن استفاده نماید. البته این بدین معنانیست که مالک یا صاحب یک اثر متیواند از منافع سایر اعضای جامعه صرفنظر کند و فراتر از آن چارچوب حقوقی که برایش فراهم گردیده اقدام نماید. به همین ترتیب صاحب یک اثر میتواند کار خود را به گونه که میخواهد استفاده نماید و میتواند از استفاده بدون اجازه آن توسط افراد و اشخاص دیگر جلوگیری نماید. حقوقی که معمولاً از مطابق قوانین ملی برای صاحبان حق طبع ونشر فراهم میگردد انحصاری بوده و میتواند افراد دیگر اجازه دهند تا مطابق حقوق شناخته شده و با درنظرداشت منافع سایر افراد جامعه از ثر و کار مولف استفاده نمایند.

مطابق قانون طبع ونشر دو نوع حقوق وجود دارد. اول عبارت از حقوق اقتصادی که مالک دیگران را اجازه میدهد تا از اثر و کار وی بتوانند مکافات مالی بدست آورند. دوم عبارت از حقوق اخلاقی است که مولف را حق میدهد تا به یک سلسله اقدامات دست بزند ویا رابطه فردی میان خود و کار خود را حفظ نماید.

اکثر قوانین حق طبع و نشر تصریح میدارند که مولف و یا صاحب حق میتواند در رابطه به اثر اش از بعضی اقدامات جلوگیری نماید. مولف و صاحب حق یک اثر حق دارد استفاده از اثر اش را ممنوع و یا مجاز قرار دهد:

تکثیر مجدد آن به انواع و اشکال مختلف، مانند نشریه های چاپی و یا ریکارد صوتی؛
توزیع کاپی های یک اثر،
نمایشات عامه؛
نشر و یا انواع مختلف پخش آن برای مردم؛
اقتباس، مانند مبدل ساختن یک داستان به یک نمایشنامه.

این حقوق با جزئیات بیشتر در پاراگراف ذیل تشریح گردیده است.

حقوق تکثیر، توزیع، اجازه ویا واردات
حق صاحب امتیاز طبع و نشر برای جلوگیری از کاپی نمودن بودن اجازه اثر های مربوط به وی یکی از حقوق اساسی میباشد که قانون طبع ونشر برای مولف یا صاحب امتیاز تضمین نموده است. حق کنترول در مورد همه فعالیت های تکثیری ثدق سدق میکند – خواه این اقدامات در مورد نشر کتب و یا دیگر محصولات چون کار های موسیقی که در سی دی ها نشر پخش میگردد باشد- حق کنترول اساس حقوقی استفاده از انواع و اشکال مختلف کار ها و اثر های حراست شده را تشکیل میدهد. یکتعداد زیاد قوانین طبع و نشر شامل حق ویژه توزیع کاپی های اصلی کار مولف نیزمیباشد.

سایر حقوق مربوطه در قوانین ملی کشور های تضمین شده است تا اطمینان حاصل گردد که حق اساسی تکثیر رعایت و احترام گردد. البته بدیهی است که حق تکثیر ارزش اقتصادی کمک خواهد داشت اگر صاحب حق طبع و نشر نتواند توزیع اثر را اجازه دهد. حق توزیع معمولاً به محض نخستین فروش یا انتقال مالکیت حق طبع و نشر یک اثر توسط صاحب وی از اعتبار ساقد میشود. بطور مثال، اگر صاحب حق طبع و نشر یک کتاب امتیاز خود را به فروش میرساند و یا هم برای کس دیگر انتقال میدهد، امکان دارد که شخص دومی که حق طبع و نشر را خریده و یا برایش واگذار شده است کاپی های کتاب برای دیگران توزیع نماید و یا هم مجدداً بدون اجازه مولف به فروش برساند.

یک حق دیگر که بطور فزاینده قابل شناخت گردیده است و شامل معاهده حق طبع و نشر سازمان جهانی مالکیت معنوعی نیز میباشد، عبارت از حق اجاره کاپی های بعضی کتگوری های کار ها و اثر های مولف، مانند کار های موسیقی، ریکارد های صوتی، کار های سمی و بصری و برنامه های کمپیوتر میباشد. در اینجا لازم است تا از سوء استفاده حق طبع ونشر صاحب امتیاز جلوگیری گردد زیرا با تکنالوژی امروز امکانات ان وجود دارد که مشتریانی که از پرچون فروش اثر های فوق الذکر را خریداری مینمایند کاپی آن را تهیه ننمایند.

بالاخره، بعضی حقوق طبع و نشر شامل حق کنترول واردات به بعنوان وسیله جلوگیری فرسایش اصول کشوری حق طبع و نشر نگردد؛ زیرا این برمیگردد به منافع اقتصادی مشروع صاحب حق طبع و نشر و اگر صاحب امتیاز حق تکثیر و توزیع اثر و کار های خود را در مناطق و نواحی مختلف نداشته باشد به منافع اقتصادی وی صدمه زده میشود.

تکثیر یکتعداد معین از کار ها و اثر ها از قوانین عمومی متثنی میباشند، زیرا این اثر ها برای کسب اجازه صاحب حق طبع و نشر ضرورت ندارد. این نوع استثنا ها را بعنوان محدودیت های حقوق می نامند ( برای معلومات بیشتر به صفحه 11 مراجعه نمایید). یکی از موضوعات بحث انگیز کنونی ارتباط می گیرد به وسعت یک محدودیت که بطور سنتی در قوانین طبع و نشر موجود بوده است، که اینکار افراد را اجازه میدهد تا یکی از کاپی های یک اثر را بمنظور اهداف که با استفاده از تکنالوژی دجیتال امروزی امکان دارد کاپی های محصولات بدون اجازه صاحب اصلی در بازار عرضه گردد که با محصولات اصلی قابل تمیز نمیباشد- و میتواند یک جاگزین خوبی را در عوض کاپی های اصلی فراهم مینماید.

حقوق نمایشات عامه، نشرات، ارتباطات با مردم و دسترسی به مردم

مطابق قانون یکتعداد زیاد کشور ها نمایش عامه شامل نمایشاتی میشود که در مقابل مردم اجراء میپردد؛ یا در جاییکه برای تمام مردم عامه باز نبوده بلکه یکتعداد زیاد مردم یعنی فراتر از چارچوب عادی خانواده ها حضور داشته باشند و آنرا تماشا نمایند. حق نمایش عامه مولف یا سایر افراد دارایی حق کاپی را صلاحیت مدهید تا پخش زنده نمایش را ( چون نمایشات تیاتر یا کنسرت) را بطور زنده پخش و نشر نمایند. نمایشات عامه همچنان شامل کار های صوتی وثبت شده نیز میگردد. کار های موسیقی زمانی نمایش عامه تلقی میگردد که یک فونوگرام آن از طریق وسیله امپلیفایر بطور مثال در یک دیسکوتیک، طیاره و یا یک مغازه عمومی پخش میگردد.

حق نشر در بر گیرنده انتقال صدا و تصویر بوسیله وسایل بیسیم، چون رادیو، تلویزیون یا ستلایت میباشد. زمانیکه یک اثر برای مردم عامه پخش و نشر میگردد، یک سیگنال توسط و سایل سیم دار یا بیسیم پخش گردیده و تنها برای کسانی نشر گردد که همان وسیله اخذ سیگنال مذکور را دارند. سیستم شبکه کیبلی یکی از مثال های خوب پخش نشر برای مردم عامه میباشد.

مطابق کنوانسیون برنی، مولفین تنها حق اجازه نمایش عامه، نشر و پخش برای مردم عامه را دارد. مطابق بعضی قوانین کشور ها حق انحصاری مولف یا صاحب امتیاز برای پخش نشر تحت شرایط معین و از طریق پرداخت اجرت متساوی تبدیل گردیده است، اگرچه این نوع محدودیت بالای حق نشر خیلی کمک رایج میباشد.

در سال های اخیر، حق نشر نمایشات عامه موضوع بحث های زیاد را تشکیل میداد. سوال های جدید در نتیجه رشد و انکشاف تکنالوژی های جدید بخصوص تکنالوژی دجیتال که ارتباطات متقابل را تامین مینماید به وجود آمده است که بوسیله آن استفاده کننده خود همان کار یا اثر دلخواه خود را از کمپیوتر خود انتخاب مینماید. در مورد این حقوق و تطبیق آن اختلاف نظر وجود دارد. ماده 8 معاهده حق مالکیت معنوعی تصریح میدارد که این حق باید انحصاری باشد، که معاهده مذکور آنرا حق مولف خوانده و تنها مولف یا صاحب امتیاز میتواند پخش و نشر آن برای مردم را منظور نماید " در این صورت مردم میتواند به ان دسترسی حاصل نمایند." اکثر از قانونهای داخلی این قانون را بحیث یک بخش از حق مکالمه با عام مردم تطبیق مینمایند، اگرچه بعضی ها بحیث یک بخشی از حق توزیع مورد تطبیق قرار میدهند.

ترجمه وحقوق اقتباس
ترجمه و اقتباس که حق کاپی آن محفوظ اعلام گردیده است ، ازصاحب امتیاز آن نیز ایجاب اخذ صلاحیت را مینماید. ترجمه یعنی اظهارانجام یک عمل دریک لسان، متفاوت از نسخه اصلی. اقتباس عموما به منزله پیرایش یک کار بمنظور خلق یک کار دیگر پنداشته میشود به گونه مثال: اقتباس ازیک کتاب جهت ساختن یک فلم یا پیرایش از یک کار به شرایط مختلف بهره برداری ویا به گونهء دگر با استفاده از اقتباس یک کتاب متنی را که اساسآ برای شاگردان یک پوهنتون تالیف شده میتوان آنرا برای سطوح پایینر مناسب و قابل استفاده ساخت.

ترجمه و اقتباس به ضم خودشان ذریعه حق چاب/کاپی محافظت وحمایت میشوند، روی همین ملحوظ بخاطر نشر یک ترجمه یا اقتباس ، صلاحیت نشر باید از صاحب امتیاز در هردو نسخه ترجمه یا اقتباس اخذ گردد.

طرح حق اقتباس بخاطرحد اعظم امکانات عالی برای اقتباس و انتقال کار های که بشکل د یجیتل تهیه شده طی سالهای اخیر یک موضوع مهم تحت بحث بوده است. با تکنالوژی دیجیتلی ، دستکاری متن، صدا و تصاویر توسط استفاده کننده سریع و آسان است. مذاکرات بالای بیلانسهای متناسب بین حقوق نویسنده بمنظور کنترول درستی کار توسط پیرایش های ذیصلاح و حقوق کارگران که تغیرات را وارد میکنند که معلوم میشود یک بخش از کارهای نورمال در اشکال دیجیتلی میباشد تمرکز نموده است.

حقوق اخلاقی

کنوانسیون برن ( ماده 6) از ممالک عضو میخواهد رسما موضوعات ذیلرا به ایشان واگذار شوند:

حق اداعا یا درخواست نویسنده ګی کار ،( بعضا حق پدری یا اصلی ) نیز نامیده میشود ؛
حق انتقاد بالای هرنوع تحریف یا پیرایش کار یا کدام عمل مضر مربوط به کار که به عزت و شرافت نویسنده زیان رسان باشد ( بعضا حق تمامیت نامیده میشود)
این حقوق عموما بنام حقوق اخلاقی نویسنده مسمی میباشد کنوانسیون از آنها میخواهد که درقسمت حقوق اقتصادی نویسنده مستقل باشند و تا زمانیکه حقوق اقتصادی آنها انتقال میشود با آنها باشند. این کار هیچ ارزش ندارد که حقوق اخلاقی صرف با چند نویسنده انگشت شمار تصفیه و موافقت میشود. ازانیرو حتی اگر وقتی به طور مثال یک پرودیوسر یا ناشر حقوق اقتصادی خود را در یک کار تصاحب میکند این فقط یک مبتکر انفرادی است که وی یک منفعت اخلاقی را در سهم و ضم خود دارا میباشد.

محدویت ها درحقوق
اولین محدویت محروم سازی از حفاظت حق چاپ یک کتگوری خاص کاری بشمار میرود. در بعضی از ممالک کار ها از مصونیت یا حفاظت محروم میشوند اگر آنها به شکل محسوس تنظیم نشده باشند. بطور مثال: کار هنر رقص صرف وقتی میتواند مصونیت بیگیرد که فقط زمانیکه حرکت رقص یادداشت ویا در یک کمره ثبت میگردد. در ممالک مشخص متون قانون، محکمه و تصامیم اداری از مصونیت حق چاپ محروم میشوند.

کتگوری دوم محدویت ها بستگی به کارهای مشخص انتفاعی بوده که معمولا ایجاب اخذ صلاحیت صاحب امتیاز را مینماید، که میتواند تحت حالات مشخص قانونی قرار داشته باشد وهم بتواند بدون اخذ صلاحیت انجام شود.

دراین کتگوری انواع محدودیت های ابتدایی وجود دارد: (الف) استفاده آزاد (غیر مسولانه) که هیچ مسولیت جبران پذیری را در قبال صاحب امتیاز در استفاده کار ندارد. (ب) جوازهای غیررضاکاری که اکیدا ضرورت به پرداخت جبیره را به صاحت امتیاز بخاطر انتفاع بدون صلاحیت.

مثال های استفاده آزاد (کار غیر مسولانه)

نقل قول ازیک محفوظ شده ارائه منبع نقل قول واظهار نام نویسنده و هم چنان اینکه محتویات نقل شده رقابت آمیز باشد.
استفاده کار بطریقهء نمایشی به هدف تدریس
روند کاری به هدف گزارش خبری

در ارتباط استفاده آزاد برای تکثیر کنواونسیون برن مشتمل قواعد میباشد، نسبت به محدویت صریح. ماده 9 (2) اشاره میکند که دولت های عضو تکثرات آزاد را در مواقع خاص جائیکه کار های انجام شده با کار ی های انتفاعی عادی درتضاد قرار نگیرد فراهم سازند. و بشکل غیر عادلانه مفاد قانونی یک نویسنده را تنفر و تعصب انگیز نماید. قسمیکه در بالا تذکر رفته بسیاری از قوانین اشخاص انفرادی را جواز داده تا کار های منحصر بفرد و انتفاعی خصوصی غیر تجارتی را تکثیر نمایند. بنابراین آسانی و کیفیت کاپی نمودن انفرادی که از طریق تکنالوژی جدید ممکن شده است باعث گردید تا بعضی کشور ها در رابطه به گونه دیگر برخورد نمایند، بشمول بعضی سیستم های که کاپی نمودن اثر ها و کار های مولفین اجازه میدهد ولی مقابل آن یک سیستم و میکانیزم های را بمنظور تادیه پولی برای مولف نیز در نظر گرفته اند تا ضربه اقتصادی که از این طریقه به منافع مولف وارد میگردد جبران گردد.

علاوه بر اینوع استفاده که مطابق قوانین کشور ها صورت می گیرد، قوانین کشور ها یک معقوله دیگر تحت نام استفاده منصفانه نیز پذیرفته است. این شامل استفاده کار های میشود که بدون اجازه صاحب آن صورت می گیرد، بادر نظردات اینکه اثر و یا کار مذکور چگونه برای کدام هدف استفاده میگردد، آیا برای مقاصد تجاری استفاده میگردد، آیا بخشی از آن استفاده میگردد و یا در تمام اثر مذکور مورد استفاده قرار میگیرد، و اثرات احتمالی آن بالای ارزش تجاری اثر مذکور چیست.

جواز های غیر داوطلبانه: استفاده اثر ها و کار ها در بعضی شرایط معین بدون اجازه قبلی مولف یا صاحب امتیاز اجازه میدهد اما باید درمقابل آن پاداش مالی برای مولف یا صاحب امتیاز تادیه گردد. این نوع جواز ها را بخاطری غیر داوطلبانه میگویند که مطابق قانون اخذ میگردد نه اینکه در نتیجه حق انحصاری مولف یا صاحب امتیاز اخذ شده باشد. این نوع جواز های در شرایط و در صورتی معمولاً استفاده میگردد که در اثر ظهوری تکنالوژی جدید امکان کاپی و استفاده غیر مجاز یک اثر بیشتر میگردد و مراجع تقنینی کشور ها بخاطری که مولفین و افرادی که صاحب امتیاز بعضی اثر ها هستند مانع را سر راه ظهور تکنالوژی های جدید ایجاد ننمایند از انیرو دست به طرح و تصویب این چنین قوانین میزنند. این مسئله درمورد دو جواز غیر داوطلبان نیز سدق مینماید که توسط کنوانسیون برنی که تکثیر تخنیکی و نشر کار های موسیقی منظور گردید. این نوع جواز ها بطور فزاینده مورد سوال قرار می گیرد، زیرا در حال حاضر بدیل های موثر برای در دسترس قراردان آن برای مردم عام که با استفاده از اجازه صاحبان صورت گیرد امکان پذیر میباشد، بشمول حقوق اداری و اجرائیوی دسته جمعی.

معیاد حق طبع و نشر
حق طبع و نشر بطور نا محدود دوام نمینماید. قانون حق طبع و نشر را تا مدت معینی که در آن حق صاحب امتیاز محفوظ است فراهم میسازد. حق طبع و نشر از نخستین مرحله که کار روی دست گرفته میشود آغاز مییابد و یا تحت بعضی از قوانین، از زمانی که کار تکمیل گردید تلقی میگردد. این کار بصورت عموم الی وفات نویسنده دوام مییابد. هدف این مقرره در قانون این است تا به فامیل نویسنده فرصت دهد تا از مزایای اقتصادی و استفاده از کار نویسنده مرحومی مستفید گردند.

آنعده کشور های که در کنوانسیون برن شامل میباشند، و در تعداد دیگر از کشور های دیگر، مدت حق طبع و نشر که تحت قانون بصورت عموم در نظر گرفته شده است تمام زندگی نویسنده و در حدود 50 سال بعد از آن را در بر میگیرد. کنوانسیون برن همچنان زمان حق طبع و نشر را برای کارهای که توسط نویسنده های نا معلوم، آثار نشر شده بعد از وفات نویسنده و فعالیت های سینماتوگرافیک، یا آنعده از فعالیت های که ممکن نیست در آن زندگی یک نویسنده را شمرد محفوظ میدارد. در تعداد از کشورها تمایلاتی وجود دارد تا به اثر آن زمان حق طبع و نشر را تمدید نمایند. اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و تعداد دیگر از کشور ها مدت حق طبع و نشر را برای 70 سال بعد از مرگ نویسنده تمدید نموده است.

مالکیت، استفاده و انتقال حق طبع و نشر
مالکین حق طبع و نشر در یک کار بصورت عموم، کم از کم و بطور مثال کسانی میباشند که کار را اجرا نموده اند مانند نویسنده کتاب. اما همیشه این مورد چنین نمیباشد. کنوانسیون برن (ماده 14) قوانین را در بردارد که نشان میدهد ملکیت نخستین در فعالیت های سینماتوگرافیک مربوط کی میگردد. تعداد از قوانین ملی همچنان به این نظر اند که آنعده کارهای که به یک شخص توسط دفتر که در آن کار مینماید محول میگردد، بناً حق طبع و نشر آن کار در نتیجه به دفتر که در آن فعالیت مینماید تعلق میگیرد نه خود شخص. طوریکه در بالا تذکر داده شد، حقوق اخلاقی همیشه به شخص نویسنده کار تعلق میگیرد، هرچند حق اقتصادی آن به کدام مالک دیگر تعلق میگیرد.

قوانین تعداد کثیر از کشورها این موضوع را ایجاب مینماید که فرد دارای حقوق چاپ و نشر در یک کار میتواند تمامی حقوق اقتصادی را به شخص سوم انتقال دهد. (حقوق اخلاقی، فقط به شخص نویسنده تعلق میگیرد و هیچگاه نمیشود آنرا به فرد دیگری انتقال داد). نویسنده گان میتوانند حق طبع و نشر را به افراد و یا شرکت های دیگری که بخوبی بتواند در بازاریابی کار کمک نماید در بدل یک مقدار پرداخت به فروش برساند. اینگونه پرداخت ها وابسته به استفاده واقعی از کار بوده و به نام حق الامتیاز یاد میگردد. انتقال حقوق چاپ و نشر شامل یک و یا دو فورم: مسئولیت ها و جوازهای اآن میگردد.

تحت واگذاری اسناد، کسیکه حق طبع و نشر را به دست دارد میتواند این حق را به صورت مکمل و یا به شکل بخش وار مانند یک، چندین و یا همه بخش های آن به دیگران واگذار نماید.واگذاری عبارت از انتقال حق ملکیت به دیگران میباشد. در صورت واگذاری تمام حقوق، شخصی که شما حق طبع و نشر را به او محول مینمایید مالکیت جدید حق طبع و نشر را از آن خود میسازد.

در بعضی از کشورها، واگذاری حق طبع و نشر بصورت قانونی ممکن نیست و فقط ارائه جواز مجوز دارد. جواز به این معناست که دارنده حق طبع و نشر ملکیت را حفظ نموده اما به شخص سوم اجازه میدهد تا بعضی از کارهای دارای حق اقتصادی را به یک مدت وقت معین و به یک هدف خاص به شخص سوم انتقال دهد. بطور مثال، نویسنده یک ناول میتواند اجازه نامه را به ناشر بدهد تا تعداد از کاپی های این ناول را در بازار عرضه نماید. در عین وقت، نویسنده میتواند حق طبع و نشر را به یک تهیه کننده فلم محول نماید تا به اساس داستان آن فلم تهیه نماید. جوازها میتواند کاملاً انحصاری باشد، طوریکه دارنده حق و چاپ نشر توافق مینماید تا حق آنرا به هیچ جانب سوم محول ننماید تا فعالیت های جواز را اجرا نماید، یا به شکل غیر انحصاری، دارنده حق طبع و نشر به دیگران این صلاحیت را دهد تا بالای اثر کار نماید. جواز، برخلاف واگذاری این حق را به دیگران نمیدهد تا تمامی فعالیت های را که تحت حقوق اقتصادی قراردارد مورد استفاده قراردهد.

ارائه جواز نیز نیاز به تکمیل فورم مدیریت جمعی حقوق دارد. تحت این مدیریت جمعی، نویسنده و دیگر دارنده گان حقوق میتواند جواز را بصورت انحصاری به یک نهادیکه به نماینده گی ایشان صلاحیت را به دیگران محول نموده، حق الزحمه را جمع و توضیح نماید، تخطی از حقوق را پیدا نموده و جلوگیری نماید، و جبران تخطی هارا تقاضا نماید. یکی از مزیت های نویسنده در مدیریت جمعی حقوق به این حقیقت تعلق میگیرد که یک ساختتار با وجود داشتن امکانات چندگانه برای استفاده بدون مجوز از کار با استفاده از تکنالوژی جدید، حین استفاده عمومی باید اطمینان حاصل نماید که مجوز از منبع مرکزی قابل دسترسی است./

دارنده حق طبع و نشر میتواند استفاده از این حق را بصورت مکمل یا نیمه به دیگران واگذار نماید. دارنده حق همچنان میتواند، موادی را که حق طبع و نشر آن محفوظ است در انترنت به نشر رسانده و بگذارد تا همه افراد از آن استفاده نمایند، و یا میتواند واگذاری آنرا برای استفاده تجاری محدود نماید. تعداد از پروژه های بسیار عالی که بطور همآهنگ در مودل ترتیب شده اند که تحت آن از واگذاری بعضی از حقوق به اساس قواعد منظور شده در پروژه جلوگیری صورت میگیرد که بطور مثال میتوان از جواز عامه (GPL) نامبرد. بعضاً سهمگیری های که در راستای یک کار صورت میگیرد به هدف در معرض قراردادن و یا اتخاذ آن بدون کدام فیس میباشد مشروط بر اینکه افرادیکه در آینده از آن استفاده مینمایند نیز این حقوق را رعایت نمایند. اینگونه پروژه ها بشمول پروژه های که در معرض گذاشتن آن بدون کدام محدودیت صورت میگیرد مانند برنامه سازان کمپیوتر، نیز نحوه کار خود را در تحفظ حق طبع و نشر قرار میدهند زیرا که در غیراین آنها نمیتوانند الزامات را بالای استفاده کننده گان آن در آینده وضع نمایند.

انفاذ حقوق
کنوانسیون بیرن مقرره های بسیار اندکی را در مورد تنفیذ حقوق دارا میباشد، اما تکامل معیار های ملی و بین المللی تنفیذ حقوق روی دو عامل عمده در این اواخر چشمگیر بوده است: نگرانی نخست روی وسایل تکنالوژیکی پیشرفته که از آنها برای استفاده (به شیوه قانونی یا غیر قانونی) از مواد محفوظ کارمیگیرد. تکنالوژی دیجیتال بطور اخص انتقال و کاپی تمامی مواد موجود در فارمت دیجیتالی بشمول آنهاییکه تحت حق طبع و نشر محفوظ است را نیز تسهیل نموده است. عامل دوم اهمیت رو به افزایش اقتصادی امتعه و خدمات تحفظ شده توسط حقوق مالکیت معنوی در محدوده تجارت بین المللی میباشد. با اظهار ساده تر میتوان گفت که تجارت هاییکه تولیداتی با حقوق مالکیت معنوی را در خود گنجانیده است از پیشرفت قابل ملاحظه در فعالیت های تجارتی بین المللی را متوجه میگردد.

باید تایید نمود که توافقنامه حق طبع و نشر WCT نیاز به عقد قرارداد میان جانبین دارد تا در مورد موجود بودن روند تنفیذ قانونی اتخاذ تدابیر در صورت تخطی از حقوق که در توافقنامه قبلاً تذکر داده شده است و یا جلوگیری از تخطی های بیشتر در آینده اطمینان حاصل گردد.

توافقنامۀ جنبه های تجارتی حقوق مالکیت معنوی (TRIPS) که شامل مقررات تفصیلی در مورد تنفیذ حقوق میگردد یکی از نشانه های روشن ارتباط جدید میان حقوق مالکیت معنوی و تجارت میباشد. پاراگراف پایین بعضی از مقررات را انتخاب نموده و خلاصۀ مقررات تنفیذی بعضی از قوانین ملی را بیان میدارد. که میتوان آنها را به کتگوری های ذیل دسته بندی نمود: تدابیر تحفظی ، جبران خسارت مدنی، تعذیرات جنایی، تدابیر اتخاذ شده در سرحدات، و اتخاذ تدابیر، جبران خسارت و تعذیرات در صورت سوء استفاده از وسایل تخنیکی.

تدابیر تحفظی دارای دو اهداف میباشند: نخست، از رخداد تخطی بخصوص وارد نمودن امتعه غیرقانونی در فعالیت های تجاری جلوگیری مینماید، که این کارها شامل ثبت اموال وارداتی بعد از بررسی گمرکات میباشد؛ دوم نگهداری شواهد علیه متخلفین میباشد. بنابرین، مقامات قضایی از صلاحیت انفاذ این تدابیر تحفظی بدون کدام اخطار قبلی به متخلفین برخوردار میباشند. متخلفین باید از تبدیل مکان امتعه برای مصئونیت از بازرسی جلوگیری نمایند. نوع رائج تدابیر تحفظی جستجو متعلقات متخلفین و ضبط امتعه مشکوک، ماشین آلات که برای تولید آن بکار رفته، و تمامی اسناد و شواهد در مورد فعالیت های تخلفی را در بر میگیرد.

جبران خسارت مدنی تمامی خسارات را که دارنده حقوق طبع و نشر به اثر تخلف متخلفین متقبل میگردد جبران مینماید و اکثراً این جبران خسارت بصورت نقدی صورت گرفته و همچنان بازدارنده موثر تخلف های دیگر در آینده تلقی میشود. اکثراً طبق حکم قضا تمامی امتعه بدست آمده از تخلف وموادی که برای تهیه آن بصورت غیرقانونی مورداستفاده قرارگرفته شده است از بین برده میشود. در صورت موجودیت تهدید تداوم تخلف، محکمه برخلاف این عملکرد حکم خود را صادر مینماید، و کاستی در رعایت قانون متخلف را مجبور به پرداخت جریمه خواهد نمود.

تعذیرات جنایی به منظور مجازات آنعده افراد که بصورت عمدی مرتکب کاپی غیر قانونی مواد در سطح تجارتی میگردند که مشابه به جبران خسارت مدنی دارد و برای منع اینگونه فعالیت ها موثر است. هدف مجازات گذاشتن جریمه های قابل ملاحظه و یا حکم زندان مطابق به اندازه جرم و جدیت آن میگردد که البته نظر به تکرار عملکرد از همدیگر فرق مینمایند. هدف بازداشت با از بین بردن و یا ضبط امتعه متخلف و مواد و وسایلیکه برای تولید آن بصورت وسیع مورد استفاده قرار گرفته است تحقق میپذیرد.

تدابیر تحفظی در سرحدات از تدابیر تنفیذی ذکر شده تا اندازه متفاوت است، و البته اتخاذ این تدابیر توسط مسئولین گمرکات صورت میگیرد نه مسئولین قوه قضاییه. تدابیر سرحدی به دارنده حقوق اجازه میدهد تا از مقامات گمرک تقاضا نماید تا از نشر و توزیع امتعۀ که در باره تخلف حق طبع و نشر آن مشکوک است جلوگیری نمایند. اینکار به هدف فراهم ساختن فرصت مناسب برای دارنده حقوق صورت میگیرد تا اجراات قضایی را علیه متخلفین مشکوک بدون هراس ازینکه امتعۀ در معرض تخلف بعد از بررسی گمرک به بازار عرضه خواهد گردید آغاز نماید. دارنده حقوق باید در مورد نکات ذیل رضاییت حاصل نماید: ا) باید به مسئولین گمرک ثابت بسازد که شواهد بدیهی تخطی در حق چاپ و نشر موجود است، ب) تفصیل مکمل از مواد را ارائه نماید تا بوسیله آن امتعه شناسایی گردد و ت) مبلغ را به قسم پیش پرداخت تحویل مقامات گمرک دهد تا در صورت عدم ثبوت تخلف بطور جبران خسارت به واردکننده، دارنده حقوق که امتعه اش بررسی گردید و مسئولین گمرک تحویل داده شود.

کتگوری نهایی تنفیذ مقررات، که از بد و آغاز تکنالوژی دیجیتلی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است، و شامل اتخاذ تدابیر، جبران خسارت و مجازات کسانیکه از وسایل تخنیکی سوء استفاده نموده اند میگردد. در تعدادی از موارد، یگانه راه عملی ممکن برای جلوگیری از کاپی نمودن استفاده از سیستم های حفظ کاپی و یا مدیریت کاپی میباشد. این کار نیاز به شیوه های تخنیکی دارد که یا بصورت مکمل گزینه های کاپی را مسدود ساخته و یا کاپی آنرا با کیفیت خیلی پایین فراهم میسازد تا مورد استفاده قرار نگیرد. همچنان وسایل دیگری برای جلوگیری از دریافت برنامه های تجاری در تلویزیون که دارای رمز استفاده میباشد در نظر گرفته شده است و فقط با استفاده از رمز گشا میتوان به آن دسترسی حاصل نمود. با این هم، تعداد از برنامه های تولید شده اند تا بصورت غیر مجاز این رمز ها را باز نموده و دوباره برنامه ها را در دسترسی همه بدون رعایت حق تحفظ قراردهد. قوانین نافذ همچنان برای جلوگیری از واردات، تولید و توزیع این وسایل در دست قراردارد. قوانین که روی این موضوع استوار اند در WCT شامل میباشند. به همین منوال اجراات غیرقانونی از تغیر حقوق معلوماتی الکترونیکی و یا توزیع آن تولیدات که در آن قبلاً اجراات غیر قانونی صورت گرفته است را منع نموده از آن جلوگیری مینماید. اینگونه معلومات در بر گیرنده اسم نویسنده و یا دارنده حقوق بوده و یا معلومات در مورد قواعد و مقررات استفاده از این کار را در بر میگیرد. دور کردن این حقوق باعث خساره مند ساختن حقوق مدیریت کمپیوتری و یا سیستم توزیع شهریه ها میگردد.

حقوق مربوطه

هدف حقوق مربوطه تحفظ منافع قانونی بعضی از اشخاص و یا نهاد های قانونی میباشد که یک کار یا فعالیت را درخدمت مردم قرار میدهند، یا آنعده افرادی که کارهای مشابه را تهیه نموده اند اما کار ایشان تحت قانون تحفظ حق طبع و نشر هیچ کشوری قرارنگرفته اما شامل خلاقیت کافی و یا مهارت تخنیکی و موسسوی میباشد که تحت تحفظ حقوق مالکیت و یا طبع و نشر اخذ موقعیت نموده است. این قانون همچنان توقع دارد تا آنعده از فعالیت های که از کارهای این افراد و یا نهادها ترتیب شده اند بذات خود در تحفظ حقوق طبع و نشر قراربگیرند. بعضی از قوانین همچنان با صراحت بیان میدارد که استفاده از حقوق مربوطه به هیچ شکلی در تاثیراتی را در مورد تحفظ حق طبع و نشر وارد نمیسازد.

بطور سنتی، سه کتگوری مردم به حیث مستفیدین از حقوق مربوطه برخوردار گردیده اند:

- نقش آفرینان (بازیکنان نقش)
- مراکزثبت صدا و
- رسانه های نشراتی صوتی و تصویری

حق نقش آفرینان مورد تایید همه قرار دارد زیرا فعالیت های خلاق ایشان مانند موزیکال و یا تصویری، کارهای سریالی و یا رقص/تیاتر به اثر زندگی میبخشد و آنها منافع قانع کننده راجع به تحفظ درک فردی ایشان از اثر دارند. حقوق تولید کننده گان ثبت صدا نیز بدلیل خلاقیت، منابع مالی نیز رسمیت دارد زیرا اینکار برای ثبت صداها و در معرض گذاشتن آن به مردم در شیوه های تجارتی خیلی ها ضروری میباشد و این منافع قانونی ایشان است تا از مقامات عدلی کشور متوقع باشند تا برعلیه متخلفین که فعالیت های ایشان را بطور غیر قانونی تولید ،توزیع و یا از جانب رسانه های صوتی و تصویری خود به نشر میرسانند برخورد جدی نمایند. به همین منوال حقوق رسانه های نشراتی نیز حفظ است زیرا فعالیت ایشان فراهم سازی برنامه ها در سایه منافع قانونی ایشان به مردم بوده و باید از نشر مستقیم و یا نشر دوباره نشرات ایشان نظارت صورت گیرد.

توافقنامه ها. نخستین واکنش بین المللی برای تحفظ قانونی حقوق مربوطه به کتگوری های سه گانه، عبارت از نتیجه کنوانسیون بین المللی تحفظ حقوق بازیکنان نقش، تولید کننده ها، مراکز ثبت صدا و رسانه های نشراتی صوتی و تصویری (در روم) بود که برخلاف کنوانسیون های دیگر بین المللی مبتنی بر قوانین ملی و ترکیب چند قانون ، کنوانسیون روم سعی نمود تا منعقده جدیدی را در ساحۀ جدید که کمتر قوانین ملی در آنزمان آنرا تجربه نموده بودند اتخاذ نماید. این بدان معنیست که تعداد کثیر از کشور ها باید مسوده قوانین جدیدی ملی را قبل از تصویب منعقده این کنوانسیون طرح و وضع مینمودند.

امروزه این یک نظر تقریباً عام است که کنوانسیون روم دیگر انقضا حاصل نموده و با اینکه این قانون مبنی سهمدهی مواد در مورد حقوق بازیکنان، تولید کننده گان، مراجع ثبت موزیک و نهاد های نشراتی صوتی و تصویری را در توافقنامه TRIPS تشکیل میدهد با آنهم ضرورت به تجدید و جاگزینی بخش های جدید از نورم در حقوق مربوطه دارد. (اندازه تحفظ همیشه یکسان است اما همانند نمیباشد). به دو کتگوری مستفیدشوندگان، تحفظ مطابق به زمان توسط WIPO در تعهدنامه نقش آفرینان و مراجع ثبت صدا در سال 1997مشترکاً با WCT فراهم گردید. کار بالای توافقنامه جدید و جداگانه در ارتباط به حقوق نشرات صوتی و تصویری در WIPOتحت کار میباشد.

حقوق در نظر گرفته شده به مستفید شوندگان سه کتگوری در قوانین بین المللی عبارت از ذیل اند (هرچند تمامی حقوق در عین قانون موجود نباشد):

- نقش آفرینان (ایفا کننده گان نقش) حق دارند تا مانع ثبت، نشر و تشریح ایفای نقش خویش به مردم بدون توافق قبلی و جلب رضاییت ایشان توسط مراجع گردند و همچنان حق دارند تا از ثبت بازی نقش ایشان در تحت بعضی از شرایطی جلوگیری نمایند. حقوق در مورد نشرات تحت یک میزان مناسب پرداخت مجاز بوده و جلوگیری کامل ازاین کار را ایجاب نمینماید. به منظور وضعیت اختصاصی خلاقیت ایشان، بعضی از قوانین ملی به بازیکنان نقش حقوق اخلاقی را نیز فراهم میسازد تا از استفاده غیر قانونی اسم تصاویر یا نقشی را که ایشان بازی نموده اند برای مقاصد نا مناسب جلوگیری نمایند.
- مراجع ثبت صدا حق دارند تا از تولید مجدد، واردات و توزیع غیر قانونی وسایل صوتی و کاپی آنها جلوگیری بعمل آورند و همچنان حق دارند تا از حق الزحمه مساوی و متوازن برای نشر برنامه های خویش به مردم مستفید گردند.
- رسانه های نشراتی صوتی و تصویری حق دارند تا نشر مجدد، ثبت و یا تولید دوباره برنامه های خویش را مجاز نموده و یا از آن جلوگیری بعمل آورد.

تحت بعضی از قوانین، حقوق بیشتری نیز در نظر گرفته شده است. بطور مثال، در تعداد رو به افزایش کشورها، تولید کننده گان صدا و نقش آفرینان نیز از حقوق به اجاره دهی ثبت صدا ( ویا برنامه های صوتی و تصویری نقش آفرینان) مستفید گردیده اند و تعداد از کشور ها نیز حقوق مشخص را در مورد نشرات کیبلی نیز در نظر گرفته است. به همین منوال تحت WPPT، مراجع ثبت صدا ( و دیگر کسانی که امتیاز ثبت صدا را تحت قوانین ملی دارند) نیز از حق اجاره دهی مستفید گردیده اند.

در مورد حق طبع و نشر، کنوانسیون روم و قوانین ملی بعضی از محدودیت های را بالای حقوق نیز در بر میگیرد. تحت این محدودیت ها استفاده از نقش آفرینی، تولیدات ثبت صدا، و نشرات برای مقاصد تعلیمی، پژوهش معنوی و یا استفاده خصوصی و استفاده فشرده از آن به منظور گذارشدهی مجاز شمرده شده است. تعداد از کشورها نیز عین محدودیت ها را در حقوق مربوطه طوریکه در قوانین ملی ایشان گنجانیده شده است محفوظ تلقی میدارند. هرچند تحت WPPT اینگونه محدودیت ها و استثناات باید به بعضی موارد مشخص اختصاص داده شود و همسان با استفاده معمولی از نقش آفرینی، ثبت صدا که درتضاد با منافع قانونی نقش آفریننده و یا تولید کننده قرارگیرد واقع نگردد.

مدت حفظ اینگونه حقوق در کنوانسیون روم 20 سال از ختم سال در موارد ذیل تلقی میگردد 1) نقش آفرینی صورت گرفته و ثبت شده و یا ثبت صدا صورت گرفته باشد، 2) نقش آفرینی صورت گرفته و ثبت آن صورت نگرفته است یا 3) برنامه بصورت صوتی و یا تصویری به نشر رسیده باشد. درتوافقنامه TRIPS و توافقنامه WPPT، هرچند حق نقش آفرین و پرودیوسر ثبت صدا باید تا 50 سال دیگر از تاریخ ثبت و اجرای نقش محفوظ قرارگیرند. تحت توافقنامه TRIPS، حق نهادهای نشراتی صوتی و تصویری باید تا 20 سال بعد از نشر برنامه محفوظ نگهداری شود. بنابرین تعداد کثیر از قوانین ملی که ازینگونه حقوق تحفظ مینمایند وقت بیشتر را نسبت به کنوانسیون روم مد نظر گرفته و آنرا به تصویب رسانیده اند.

در ارتباط به انفاذ قانون، جبران خسارت برای تخطی از حقوق مشابه به نکات در نظر گرفته برای دارنده گان حق طبع و نشر در بالا تذکر داده شد که عبارتند از تدابیر تحفظی، جبران خسارت عامه، مجازات جنایی، تدابیر اتخاذ شده در سرحدات، و جبران خسارت و مجازات در مورد سوء استفاده از وسایل تکنیکی و حق دسترسی به اطلاعات میباشند.

بالاخره، قابل تذکر است تا ارتباط میان تحفظ اینگونه حقوق و منافع کشور های رو به انکشاف باید واضح کردد. اکثراً کتیبه های غیر نوشتاری و فعالیت های فرهنگی ثبت ناشده کشورهای رو به انکشاف که معمولاً به عنوان فولکلور و یا طرز بیان فرهنگ سنتی مشهور است باید تحت اینگونه قوانین به قسم نقش آفرینی محفوظ شمرده شود زیرا فقط با نقش آفرینی بعضی افراد این موضوعات به مردم معرفی میگردد. با فراهم سازی تحفظ برای اینگونه حقوق، کشور های روبه انکشاف نیز میتوانند بعضی از وسایل محافظتی را در راستای فرهنگ غنامند، وسیع و پرارزش کشور خود معرفی نمایند که در واقع حفظ ماهیت تفاوت های فرهنگی است. به همین شکل، تحفظ از حقوق نهاد های تولیداتی، ثبت صدا و نشرات صوتی و تصویری میتواند به صنایع ملی کمک نماید تا کلتور ملی خود را در داخل کشور به نشر رسانیده و در بازار های جهانی بیرونی عرضه نماید. بطور مثال شهرت رو به رشد موزیک جهانی نمایانگر این حقیقت است که اینگونه بازار وجود دارد. در چنین شرایطی منافع اقتصادی بدست آمده از بازار به کشور های بر نمیگردد که این فرهنگ از آن سرچشمه گرفته است. در مجموع، تحفظ اینگونه حقوق میتواند مقاصد دوگانه تحفظ فرهنگ ملی و قرارگرفتن وسیله برای استفاده تجاری در بازارهای بین المللی را فراهم میسازد.

منافع کشور های رو به انکشاف در تحفظ اینگونه حقوق بالاتر از حفظ فرهنگ و میراث ملی قرارگرفته در ساحه بازار و توسعه بین المللی تعلق میگیرد. امروزه اندازه که در آن حقوق مالکیت معنوی یک کشور حفظ میگردد به شدت به ظرفیت کشور در مستفید شدن از تجارت های بین المللی سریع الرشد و امتعه و خدمات تحفظ شده توسط اینگونه قوانین وسل است. بطور مثال، پیوند مخابرات و کمپیوتر منجر به سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصاد کشور بشمول مالکیت معنوی گردیده است و کشورهای که به مالکیت معنوی متعهد نمیباشند ازین چوکات به بیرون قرارگرفته اند. تحفظ اینگونه حقوق بنابرین بخش از تصویربزرگتری را نیز تشکیل داده است. این کار یک پیش شرط ظروری برای اشتراک در سیستم های تازه بمیان آمده تجارت بین المللی و سرمایه گذاری را تشکیل میدهد که بحیث مشخسه قرن 21 ظهور نموده است.


نقش نهاد مالکیت معنوی جهانی (WIPO)

نهاد مالکیت معنوی جهانی یک نهاد بین المللی بوده که متعهد به ترویج و توسعه خلاقیت و ابتکار میباشد و در تامین حق ایجاد کننده و یا ملکیت تحت مالکیت معنوی در سطح جهان فعالیت مینماید همچنان این نهاد معتقد است تا مبتکرین و نویسنده ها باید شناسایی گردیده و در مقابل نبوغ هنری خود جوایز دریافت نمایند.

به حیث یک نهاد تخصصی ملل متحد، WIPO به حیث یک مرجع مشترک کشور های عضو خود قرارگرفته و در راستای ایجاد، هماهنگ سازی قوانین و عملکردها برای تحفظ حقوق مالکیت معنوی کار مینماید. اکثریت کشور های صنعتی از سیستم های تحفظی برخوردار اند که از قرنها پیش به جا مانده است. تعداد از کشور های جدید و روبه انکشاف، در حال ساختن امتیازنامه ها، لوگو و سیستم حق طبع و نشر خود میباشند. با پروسه سریع جهانی شدن در دو دهه اخیر، WIPO نقش کلیدی را در کمک به این سیستم ها در راستای مباحث توافقنامه ها، مساعدت های تخنیکی و حقوقی، و راه اندازی برنامه های آموزشی در انواع مختلف آن بشمول انفاذ حقوق مالکیت معنوی ایفا مینماید.

ساحه حق طبع و نشر و حقوق همسان آن با انکشاف ساحه تکنالوژی و آوردن روش های جدید نشر در سطح جهانی مانند نشر توسط اقمار، CD ، DVD و انترنت نیز توسعه نموده است. WIPO از نزدیک در مباحث بین المللی امروزه برای معیارسازی جدید غرض تحفظ حق طبع و نشر در شبکه انترنتی جهانی مشغول است.

WIPO مسئولیت اداره توافقنامه های ذیل در راستای حق طبع و نشر و حقوق همسان ذیل را به عهده دارد:
- کنوانسیون بیرن برای حراست از فعالیت های ادبی و هنری
- کنوانسیون بروسل در مورد توزیع برنامه ها- و انتقال سگنال ها از طریق اقمار
- کنوانسیوی ژینو برای حراست از تولید کننده گان ثبت صدا از کاپی غیر مجاز وسایل صوتی ایشان
کنوانسیون روم برای حراست مجریان، تولید کننده گان فونوگرام و سازمان های نشراتی
معاهده سازمان حق مالکیت معنوی
معاهده مجریان و فونوگرام های سازمان حق مالکیت معنوی

سازمان حق مالکیت معنوی یک مرکز داوری و وساطت نیز دارد که در زمینه حل منازعات تجاری بین المللی در رابطه به مسایل حق مالکیت خدمت مینماید. موضوع مورد بحث این پروسه شامل منازعات قراردادی ( مانند: حق امتیاز و جواز نرم افراز های کمپیوتر) و منازعات غیر قراردادی ( مانند: تخلف و تجاوز از حق امتیاز) میباشد. در حال حاضر مرکز مذکور بعنوان یک نهاد شناخته شده در عرصه حل منازعاتی میباشد که به اثر سوء استفاده از انترنتب بوجود می آید.

برای معلومات بیشتر:

برای معلومات بیشتر در مورد تمام جوانب حق طبع و نشر و حقوق مربوط به آن در ویب سایت سازمان جهانی حق مالکیت و در یک سلسله نشریه های سازمان مذکور قابل دریافت میباشد. یکتعداد زیاد از نشریه های مذکور را شما میتوانید بطور رایگان داونلود نمایید.

برای ویب سایب سازمان جهانی حق مالکیت معنوی: www.wipo.int
برای دریافت متن مکمل تمام معاهدات که مسئله حراست حق مالکیت معنوی را در بر می گیرد به این ویب سایب مراجع نمایید: www.wipo.int/treaties
حق مالکیت معنوی: یک وسیله قدرتمند برای رشد اقتصادی، نوشته کامل ادریس، نشریه شماره 888

کتاب رهنمود حق مالکیت معنوی: پالیسی، قانون و استفاده آن، نشریه شماره 489و
مدیریت جمعی حق طبع ونشر و حقوق مربوط به آن، شماره 855
رهنمای حق طبع و نشر و حقوق مربوطه، واژنامه حق طبع و نشر سازمان جهانی مالکیت معنوی، نشریه شماره 891.
رهنمایی سروی سهمگیری اقتصادی، به اساس صنابع، نشریه 893
رهنمای سازمان جهانی حق مالکیت معنوی در مورد جواز حق طبع و نشر و قوانین مربوطه، نشریه شماره 897.

برای دریافت نشریه های رایگان که شامل مواد ذیل میگردد به این ویب سایت مراجع نمایید: www.Wipo.int/publications

معلومات عمومی در مورد حق مالکیت معنوی، شماره 400
از هنرمند تا مخاطب: مولفین و استفاده کننده گان چگونه از حق طبع ونشر و سیستم مدیریت جمعی بهره مند میشوند، شماره 922
برای معلومات بیشتر با ما تماس حاصل نمایید:

World Intellectual Property Organization:

Address:

34, Chemin des Colombettes
PO: Box 18
CH-12 11 Geneva 20
Switzerland
Telephone:
+ 41 22 338 91 11
Fax:
+41 22 733 54 28
Email: wipo.mail@wipo.int

- Intellectual Property. A power Tool for Economic Growth, by Kamil Idris Publication no. 888
- WIPO International Property Handbook: Policy, Law and Use Publication no. 489
- Collective Management of Copyright and Related Rights, publication no 855
- Guide to the copyright and related rights Treaties Administrated by WIPO and Glossary of copyright and related rights terms, publication no. 891
- Guide on Surveying the Economic Contribution of the Copyright-Based Industries, publication no.893.
- WIPO Guide on the Licensing of Copyright and Related Rights, publication no. 897
www.wipo.int/publications برای داونلود نشریه های رایگان که شامل ذیل اند:

- معلومات عمومی در مورد WIPO شماره نشر 400
- From Artist to Audience: چگونه افراد خلاق و مستفید شوندگان میتوانند از حق طبع و نشر و حقوق مربوط آن مستفید شوند و شیوه اداره مشترک از حق طبع و نشر شماره نشر 922
- سایت انترنتی دفاتر حق مالکیت معنوی را میتوان در سایت ذیل دریافت نمود:
www.wipo.int/new/en/links/addresses/ip/index.htm